Перевод: с латинского на русский

с русского на латинский

hortos T

  • 1 aedifico

    aedi-fico, āvī, ātum, āre [ aedes + facio ]
    1) возводить постройку, строить (casas H; regiam cedro QC); сооружать ( navem C); воздвигать (columnas C; monumentum alicujus Pt); созидать, творить ( mundum C); основывать, создавать ( rem publicam C)
    tot compagibus altum ae. caput J ирон.возводить столь многоярусную постройку на голове (о римск. модницах)

    Латинско-русский словарь > aedifico

  • 2 extollo

    ex-tollo, extulī (редко exsustulī), —, ere
    1) поднимать (pugionem alte, caput, aliquem jacentem C; oculos ad sidera V; aliquem in murum Cs)
    ubi primos crastĭnus ortūs extulerit Titan (= Sol) Vзавтра с первыми же лучами солнца
    2)
    aliquid in majus e. L, PJ etc. — преувеличивать что-л.
    e. postrēmum pedem Plуходить навсегда
    б) воздвигать, строить ( fundamentum Pl)
    3) возвышать, возносить (aliquem honoribus, aliquem supra ceteros T); превозносить, прославлять, возвеличивать, восхвалять (aliquid laudibus C; aliquem ad и in caelum C, Amm)
    4) внушать мужество, ободрять (aliquem или animum alicujus C, T etc.)
    5) делать заносчивым (se supra modum Q; animum alicujus ad superbiam T)
    6) поднимать, повышать, усиливать ( vocem per gradūs L)
    cachinnum e. Apзалиться смехом
    8) откладывать, отсрочивать ( aliquid in alium diem Pl)

    Латинско-русский словарь > extollo

  • 3 hortus

    ī m.
    1) огороженное место; ферма (= villa) LXIIT ap. PM; огород ( hortos colĕre V); фруктовый сад (h. pomifer Calp); виноградник Col
    2) pl. зелёные насаждения, парк
    horti Caesaris H, SuЦезарев парк (в Риме, на правом берегу Тибра)
    horti h.) Epicuri Cсад Эпикура (в Афинах), место, где учил Эпикур
    3) садовая или огородная культура; овощ Cato, H

    Латинско-русский словарь > hortus

  • 4 instruo

    īn-struo, strūxī, strūctum, ere
    1) вставлять, вводить ( tigna Cs)
    2) воздвигать, возводить (muros Nep; aggerem Hirt)
    4) устраивать ( epulas L); подготовлять (bellum C, Just); строить, подстраивать (insidias Ctl etc.)
    5) вызывать, поселять ( odia inter aliquos Just)
    6) составлять, разрабатывать (consilia Ter; omnia ad fallendum L)
    7) готовить, доставлять ( alicui aurum Pl)
    8) приобретать (i. sibi agrum atque aedes Pl)
    9) оборудовать, отделывать ( tabernaculum omni luxu QC); меблировать ( domum suam C)
    13) вооружать, снаряжать, оснащать ( exercitum L)
    14) комплектовать, снабжать командой (i. classem Q, Just)
    15) выстраивать, размещать в боевом порядке (i. aciem и exercitum in aciem C)
    16) наставлять, обучать ( aliquem ad aliquam rem C или aliquā re O); подговаривать, наущать ( aliquem ad caedem alicujus L). — см. тж. instructus I

    Латинско-русский словарь > instruo

  • 5 irrigo

    ir-rigo, āvī, ātum, āre
    1) отводить (aquam in areas Cato; imbres plantis V)
    2) орошать, поливать ( hortos fontibus C)
    3) наводнять, заливать ( circus Tiberi superfuso irrigatus L)
    4) увлажнять, мочить ( irrīgat terram cruor SenT)
    5) освежать, подкреплять (fessos artūs V; membra sopore irrigata Lact)
    6) перен. разливать, вдыхать, разносить ( placidam per membra quietem V)
    7) перен. напитывать
    aliquem plāgis i. шутл. Pl — избить кого-л. M

    Латинско-русский словарь > irrigo

  • 6 paro

    I āvī, ātum, āre [одного корня с pario I ]
    1) готовить, подготовлять, устраивать, организовывать (convivium C; insidias alicui Sl; bellum Cs; fugam C; aliquid alicui in prandium Pt; se ad iter L; alicui necem L); развивать, создавать ( exercitatio artem parat T); собираться, намереваться ( litteras alicui mittere C)
    2) наживать, накапливать (divitias O; lamellulas Pt); набирать, собирать (copias, exercitum Sl); заготовлять ( commeatum Sl); скупать, приобретать (praedia, hortos C)
    3) заключать (pacem, societatem L)
    II paro, (āvī), ātum, āre [ par ]
    1) приравнивать, равнять ( eōdem vos pono et paro Pl)
    III paro, ōnis m. (греч.)
    лёгкое судно, барка C, AG

    Латинско-русский словарь > paro

  • 7 superingredior

    super-ingredior, —,dī
    сверху спускаться, нападать ( erūca superingrediens hortos Col)

    Латинско-русский словарь > superingredior

  • 8 transmigro

    trāns-migro, āvī, ātum, āre
    1) переселяться (Vejos L; in hortos Maecenatianos Su)

    Латинско-русский словарь > transmigro

  • 9 Sí natúra negát, facit índignátio vérsum

    "Если природа отказывает в стихе, то его создает негодование", коль дарования нет, порождается стих возмущеньем.
    Ювенал, "Сатиры", I, 73-80:
    Áud(e) aliquíd brevibús Gyarís et cárcere dígnum,
    Sí vis éss(e) aliquíd: probitás laudátur et álget,
    Árgentúm vetus ét stant(em) éxtra pócula cáprum.
    Quém patitúr dormíre nurús corrúptor avárae,
    Sí natúra negát, facit índignátio vérsum,
    Quálemcúnque potést, qualés ego vél Cluviénus.
    Хочешь ты кем-то прослыть? Так осмелься на то, что достойно
    Тесных Гиар * да тюрьмы: восхваляется честность, но зябнет;
    Лишь преступленьем себе наживают сады и палаты,
    Яства, и старый прибор серебра, и чеканные кубки.
    Коль дарования нет, порождается стих возмущеньем,
    В меру уменья - будь стих это мой или стих Клувиена.
    (Перевод Д. Недовича и Ф. Петровского)
    [ * Пустынные острова, место ссылки преступников. - авт. ]
    Писать романы теперь не стоит, - даже граф Л. Н. Толстой не пишет. А он напишет несколько трактатов и бичующих сатир с эпиграфом Ювенала: Si natura negat, facit indignatio versum. (Б. М. Эйхенбаум, Маршрут в бессмертие.)
    Елизавета поглядела на него, одобрительно кивнула и в ответ лишь сказала, что он из усердия способен на то, в чем ему отказала природа: на поэтический вымысел: Si natura negat, facit indignatio versum, - сказала она. (Генрих Манн, Зрелые годы короля Генриха IV.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Sí natúra negát, facit índignátio vérsum

  • 10 accedere

    1) приходить, подходить, in praedia (1. 3 § 1 D. 1, 19);

    in hortos (1. 1 § 9 D. 49, 4).

    2) приступать к чему-либо, чтобы исполнить или совершить, принимать на себя, браться за что, ad emtionem (1. 22 § 4 D. 17, 1);

    ad administrationem (1. 20 D. 26, 7);

    ad rem gerendam (1. 77 § 3 D. 35, 1);

    ad hereditatem (1. 99 D. 29, 2);

    ad possessionem (1. 15 § 35 D. 39, 2).

    3) obligationi accedere, обязываться к чему вместе с главным должником (1. 1 D. 46, 1). 4) соглашаться с, acc. sententiae s. ad sententiam (1. 12 § 6 D. 36, 2. 1. 4 § 3 D. 42, 1). 5) присоединяться, приступать, auctoritas tutoris voluntati impuberis acc. (1. 13 § 4 D. 38, 1);

    pars fundo per alluvionem acc. (1. 34 D. 6, 1);

    proprietati usufr. acc. (1. 4 D. 23. 3);

    legato acc. (1. 8 § 2 D. 33, 8); в особ. обозн.: присоединяться к главной вещи в качестве побочной, как принадлежность: quodaccedit alicui rei, приращение, также всякую вообще прибыль (1. 1 § 5 D. 16, 3. 1. 11 § 17 D. 19, 1. 1. 1 § 1. 1. 33 pr. D. 21, 1. 1. 68. 78 pr. D. 18, 1. 1. 52 § 2. 1. 53 pr. D. 19, 1);

    quod emtioni, venditioni accedit (1. 31 §25. 1. 32 D. 21, 1. 1. 3§ 6 D. 3, 5);

    quidqnid usurarum nomine accessit (1. 59 § 5 D. 17, 1);

    ex mora fructus usuraeve fideicommisso acc. (1. 24 § 14 D. 40, 5);

    servitut es corporibus acced. (1. 14 D. 8, 1);

    iter fundo acc. (1. 6 § 6 D. 19, 1).

    6) приращаться, зачисляться, possessio alterius alicui acc., засчитывать для настоящего владельца время владения его предшественника (1. 6 pr. 1. 15 § 1 D. 44, 3); также: tempus, quo alter possedit, alicui acc. (1. 19 D. 41, 3); иногда: происходить, возникать: si alia causa nova post petitionem mihiaccesserit (1. 11 § 4 D. 44, 2). 7) подходить, быть похожим: lata negligentia prope fraudem accedit (1. 7 § 1 D. 26, 10);

    proxime praetextati aetatem acc. (1. 3 § 6 D. 43, 30).

    8) нападать на, постигать, furor alicui acc. (1. З pr. D. 26, 1);

    id quod fataliter accessit (1. 135 D. 50, 16).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > accedere

  • 11 constituere

    1) ставить, класть: frumenta const. in horreis (1. 6 C. 10, 70); выстроить: cohortes const oportunis locis (1. 3 pr D. 1, 15). 2) строить, закладывать: moenia (1. 239 § 7 D. 50, 16), hortos (1. 198 eod), sepulcra (l. 5 D. 11, 7), agros, обрабатывать (1. 23 pr. D. 39, 3). 3) утверждать, основывать, постановлять, именно: а) установить право, вводить юридические институты, определять источник права: quod quisque populus ipse sibi jus constituit;

    quod naturalis ratio inter omnes homines constituit (1. 9 D. 1, l); (1. 2 § 8 - 12 D. 1, 2);

    jus moribus constitutum (1. 32 § 1 D. 1, 3);

    auctoritas jura constituentium, т. е. юристов (1. 120. D. 50, 16. 1. 96 pr. eod. 1. 91 § 3 D. 45, 1. 1. 3 § 4 D. 26, 1. 1. 35 D. 11, 7);

    Praetor actionem constituit (1. 1 D. 14, 5. 1. 1 § 1 D. 25, 5); особ. о постановлениях императоров (1. 2 D. 1, 4. 1. 41 D. 28, 5. 1. 1 § 9 D. 48, 10); к этим указам относится выражение: constitutum est (1. 13 § 7 D. 3, 2. 1. 34 D. 3, 5. 1. 29 pr. D. 5, 2. 1. 6 pr. D. 11, 7. 1. 3 § I D. 14, 6. 1. 1 D. 29, 7. 1. 18 D. 41, 3. 1. 63 D. 42, 1);

    constitutus, установленный законом или указом, ad amittendam servitutem constit. tempus (1. 19 § 1 D. 8, 6. 1. 6 § 1. 1 7. 10 § 1 eod. 1. 34 § 1 D. 8, 3);

    constit. usucapioni lempus (1. 4 pr. D. 41, 10); (I. 63 § 4 D. 41, 1);

    constit. tempus aetatis (1. 62 § 2 D. 23, 2);

    constit. appellatoria tempora (1. 5 § 5 D. 49, 5);

    judicatis constit. tempus (1. 2 D. 44, 3); (1. 7 D. 42, 1);

    b) вводить в должность (новых сановников) (1. 2 § 4. 11. 16. 17. 21. 23 D. 1, 2); с) о постановлениях претора, наместника (I. 1 pr. D. 27, 2. 1. 11 § 1 D. 48, 3. 1. 1 § 3 D. 49, 4), судьи (1. 38 pr. D. 6, 1. 1. 5 § 10 D. 25, 3), посредника (1. 50 D. 35, 1);

    d) о назначении опекуна или представителя (1. 1 D. 2, 1. 1. 1 § 1 D. 3, 3. 1. 15 D. 26, 7. J. 7 § 1 D. 27, 31 1. 3 § 8 D. 27, 4. 1. 5 D. 27, 10. 1. 87. 90 D. 46. 3); е) об установлении правоотношения, напр. обязательного, constit. obligationem (1. 3 § 1. 1. 44 § 1. 2 D. 44, 7), debitorem sibi constit. (1. 47 § 1. 1. 51 § 1 D. 2, 14);

    mulierem ream pro se constit. (1. 1 § 2 D. 16, 1);

    duos reos stipulandi constit. (1. 5 D. 45, 2), per metum reus constitutus (1. 14 § 6 D. 4, 2);

    constit. precarium (1. 5 D. 43, 26); об установлении сервитутов: vicino aliquod jus constit. (§ 4 J, 2, 3), const. usumfructum (1. 3 pr. 1. 36 § 1 D. 7, 1. 1. 1 pr. § 1 D. 7, 4), usum (1. 1 § 1 13. 7. 8), servitutem aquae ducendae etc (1. 5 § 1. 1. 6 § 1. 1. 9. 10 D. 8, 3), viam (1. 46 § 1 D. 21, 2); о совершении сговора (1. 13 § 1 D. 3, 2. 1. 4 pr. 1. 6. 18 D. 23. 1); о назначении приданого (1. 5 § 12 D. 23, 3);

    f) вооб. установить на основании договора или завещания;

    constit. pretium (1. 39 § 1 D. 18, 1. 1. 34. 36 D. 21, 1);

    dies constitutus (1. 10 § 1 D. 14, 2);

    constit. heredes (1. 28 § 2 D. 40, 5).

    4) поставить в положение, находиться, constitutus in discrimine vitae;

    in extremis constitutus (1. 39 § l D. 32. 1. 42 § 1 D. 39, 6), in dignitate, munere (1. 5 D. 1, 9. 1. 1 § 1 D. 50, 10), in spe successionis (1. 1 § 13 D. 25, 4), apud hostes (1. 20 D. 3, 5);

    servus poenae const. (1. 17 § 6 D. 36, 1), sui juris constit. (1. 5 § 1 D. 25, 3. 1. 114 § 11 D. 30);

    in matrimonio constituta (1. 19 C. 5, 12); (1. 27 pr. D. 3, 5. 1. 48 § 2 D. 4, 4. 1. 9 § 1 D. 27, 3), intra legitimam aetatem (1. 20 § 1 D. 34, 3), in minore aetate (1. 28 C. 5, 12);

    res extra dotem constitutae (1. 95 pr. D. 35, 2).

    5) решиться: const. apud se, utrum - an etc. (1. 5 § 2 D. 37, 5); (1. 23 pr. D. 26. 2); (1. 12 D. 29, 2);

    abstinere pupillum hereditate (1. 15 § 9 D. 19, 2), qua actione uti vellet (1. 84 § 13 D. 30); (1. 38 § 1 eod. 1. 17 § 1 D. 41, 2).

    6) oбещать посредством pactum, заплатить свой или чужой долг;

    constitutum (subst.) такое обещание;

    constituta pecunia, долг прямо признанный (§ 9 J. 4, 6. tit. D. 13, 5. C. 4, 18);

    Praetor constituta ex consensu facta custodit (1. 1 pr. D. cit.);

    debitum ex quacunque causa potest constitui (1. 1 § 6 eod.);

    de constituta experiri, teneri;

    consti-tuendo teneri, obligari (1. 1 § 1. 2. 4. 8 eod.);

    actio pecuniae constitutae s. de constituta pecunia, тк. actio constitutoria, иск, который по преторскому эдикту проистекал из бесформенного обещания заплатить долг (1. 20. 22. 26. 30. 31 eod.).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > constituere

  • 12 deducere

    1) уводить, отводить, deduc. colonias s. colonos (1. 239 § 5 D. 50, 16. 1. 1 § 7. 8 D. 50, 15);

    deduci (in) domum, или просто, deduci, ввод жены в дом мужа (1. 5 § 10 D. 13, 6. 1. 5. D. 23, 2. 1. 68. 69 § 3 D. 23, 3. 1, 66 рг. D. 24, 1. 1. 13 § 8 D. 48, 5);

    deduci in hortos (1. 66 § l D. 34, 1).

    2) приводить, доводить, deduc. furem ad Praesidem (1. 58 § 1 D. 47, 2);

    deduci ad supplicium (1. 19 D. 48, 19);

    in vincula (1. 2 § 5 D. 49, 14); (1. 4 pr. D. 48, 4); (1. 10 D. 47, 9);

    deduci in servitutem (1. 7 pr. D. 41, 1), in servilem causam (1. 3 § 1 D. 4, 5), in assusationem (1. 9 C. 9, 2); (1. 78 pr. D. 3, 3);

    causa in conditione iurisiurandi deducta, дело зависит от подтверждения присягою (1. 39 D. 12, 2);

    in censum deduc. aliquid, представить что-нб. для оценки, как предмет имущества (1. 64 D. 41, 1);

    ad licitationem rem ded., довести до публичной продажи (1. 6 D. 10, 2);

    rem s. litem in iudicium deduc., предъявлять, подавать иск о чем, ходатайствовать (1. 12 D. 2, 14. 1. 66 D. 3, 3. 1. 31 § 2 D. 3, 5. 1. 22. 23 D. 26, 7. 1. 4. 11. § 7 D. 44, 2. 1. 1 C. 3, 9: здесь resin iudicium deducta = lis contestata); касательно отдельных предметов in iudicium deducere обозначает: делать предметом иска, in iudicium s. in iudicio deduci: сделатьься предметом исковаго притязания (1. 3 рг. D. 2, 10. 1. 17 D. 3, 5. 1. 30 D. 10, 2. - 1. 51 § 1 eod. 1. 18 D. 10, 3. -1. 28 § 4 D. 12, 2. - 1. 11 § 1 D. 19, 1); (1. 11 § 5 D. 44, 2); (1. 21 рг. eod. 1. 90 D. 45, I); тоже самое обозн. deducere, deduci in controversiam, in litem (1. 17 pr. D. 16, 3. 1. 31 § 1 D. 46. 2);

    deduci in actionem s. in actione (l. 27 § 3 D. 6, 1. 1. 7 § 14 D. 6, 2. 1. 37 D. 17, 2. 1. 13 pr. D. 40, 12), in petitionem (1. 7 § 5 D. 44, 2), in intentionem condemnationemve (1. 2 pr. D. 44, 1);

    deduci in causam s. in causa fideicommissi, сделаться предметом фидеикоммисса (1. 3 pr. D. 33, 7. 1. 15 § 6 D. 35, 2. 1. 25 § 3 D. 36, 1), in obligationem, сделаться предметом обязательства (1. 75 § 1. 8. 1. 109. D. 45,1);

    in stipulationem s. in stipulatum (1. 76 § 1. 1. 89. 103. 125. 136 eod.), in cautionem (1. 24 pr. D. 33, 2. cp. 1. 25 § 4 D. 22, 3), in aestimationem (1. 81 § 4 D. 30), in compensationem (1. 8. 15 D. 16, 2).

    3) вычесть, deducitur de peculio, si quid dominus servi nomine obligatus est (1. 9. 8 D. 15, 1);

    deduc. quod sibi debetur (1. 11 § 7 eod. 1. 36 pr. D. 5, 3). impensas (1. 38 eod.); (1. 36 § 5 eod. 1. 7 pr. D. 24, 3); (1. 46 pr. 1). 7, 1. 1. 1 § 4. 1. 3 § 1 1. 5. 6 § 1 D. 7, 2);

    fundum deducto usufr. dari iubere (1. 26 pr. D. 33, 2);

    deducto aere alieno (1. 125 D. 50, 16). Deductio, вычет, deductio impensarum (1. 41 § 1 D. 31);

    privilegium s. ius deductionis (1. 5 § 7 D. 14. 4. 1. 14 § 1 D. 15, 1);

    deductionem pati (1. 38 § 2 eod.), (Gai. IV. 65 - 68).

    4) (diducere), разделять (1. 3 § 2. 1. 5 § 1 D. 6, 1);

    in tres partes hereditatem ded. (1. 13 § 3 D. 37, 4).

    5) растянуть, ferri materies, quae facile deducatur ignibus (1. 1 C. 11, 9).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > deducere

  • 13 hortus

    сад, deduci in hortos (см. deducere s. 1).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > hortus

  • 14 secedere

    1) удаляться: seced. in hortos (1. 16 D. 17, 1);

    secessus, a) удаление от общества, уединение (1. 12 § 41 D. 33, 7);

    b) удаленное место (1. 21 § 10 D. 4, 8. 1. C. C. 11, 1).

    2) уходить: secessio, уход (1. 2 § 8. 20. 24. D. 1, 2).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > secedere

См. также в других словарях:

  • HORVALERIANO — hortos Valerianos …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • HORTVS — ex Graeco χόρτος villa Veteribus dicebatur. Plin. l. 19. c. 4. in XII. tabulis legum nostrarum nusquam nominatur, villa semper in significatione ea hortus: in horti vero heredium: quam rem comitata est et religio quaedam, hortosque et fores… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PARADISUS — I. PARADISUS apud recentiores Scriptores, atrium est porticibus circumdatum ante aedes sacras. ex Graeco Παράδεισος, qui ab Hesychio definitur τόπος εν ᾧ παριπάτοι, locus porticibus et deambulatoriis circumdatus, Gallis vero Parvis. Hâc notione… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Hortus conclusus — The Annunciation Convent of San Marco, Florence Hortus conclusus is a Latin term, meaning literally enclosed garden . The word garden is at root the same as the word yard . It means an enclosure , observed Derek Clifford, at the outset of a… …   Wikipedia

  • ARISTOMACHUS — I. ARISTOMACHUS Atheniensis scriptor, de vini apparatu. Plin. l. 14. c. 19. Item vir, Solis oriundus, qui amore apum sic flagravit; ut duo de sexaginta annis nihil aliud fecerit. Plin. l. 11. c. 9. et l. 13. c. 24. II. ARISTOMACHUS Heracleota,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CANIUS — Eques Roman. cum in Siciliam otiandi causâ venislet, hortosque a Pythio argentario dolô emisset, instructos piscibus, et piscatoribus de industria positis: posterô die, quum ad eosdem ipse amicos invitâsset, nullos ipsi pisces, neque piscatores… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • VALERIANI Aurei — apud Treb. Pollionem in Claudio, c. 17. cui Gallienus, inter alia, tribui iussit, Aureos Valerianos CL. Trientes Saloninianos CCC. nummi sunt a Valeriano Imperatore cusi, quos proin Valerianeos aut Valerianinos, potius appellandos fuisse, sicque… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • horto — |ô| s. m. 1. Pequena horta. = JARDIM 2. Estabelecimento de horticultura. • hortos s. m. pl. 3.  [Portugal: Minho] Rebentos das couves. = ESPIGOS 4.  [Religião católica] horto de Getsêmani: jardim das Oliveiras, onde Cristo foi rezar na véspera da …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Gaius Maecenas — Bust of Maecenas at Coole Park, Co. Galway, Ireland Gaius Cilnius Maecenas (  / …   Wikipedia

  • Greenhouse — [ thumb|250px|A greenhouse in Saint Paul, Minnesota.] A greenhouse (also called a glasshouse or hothouse) is a building where plants are cultivated. A greenhouse is a structure with a glass or plastic roof and frequently glass or plastic walls;… …   Wikipedia

  • Osteopathic manipulative medicine — Intervention ICD 10 PCS 7 ICD 9 CM 93.6 …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»